ESTETİK BURUN
AMELİYATI (RİNOPLASTİ)
Burun,
yüz görünümünü etkileyen estetik ve fonksiyonel bir organdır. Estetik burun
ameliyatı (rinoplasti) burun şeklinin cerrahi bir müdahale ile yeniden
biçimlendirilmesidir. Estetik burun
ameliyatı dünyada ve ülkemizde kadınların ve erkeklerin en çok yaptırdığı
estetik ameliyatlardan birisidir ve bu ameliyata olan talep giderek artmaktadır.
Yapılan işlem temel olarak burun destek yapısını oluşturan kıkırdak ve kemiklerin
üzerinde değişiklikler yaparak buruna yeniden şekil verilmesidir.
Estetik
burun ameliyatı ile burunun boyutları küçültülebilir, büyütülebilir, burun ucunun
şekli değiştirilebilir, burun delikleri daraltılabilir veya burunun üst dudakla
ve alınla oluşturduğu açılar değiştirilebilir ve burun sırtındaki çıkıntılar
alınarak düzeltilebilir. Estetik burun ameliyatında abartısız doğal bir burun
görüntüsü amaçlanmalıdır. Burundan nefes alma güçlüğü olduğu durumlarda, aynı
ameliyatta nefes alma problemlerini çözmeye yönelik müdahaleler (septoplasti,
konka rezeksiyonu...) yapılabilir. Bu
durumda nefes açıcı burun estetiği operasyonu yani septorinoplasti ameliyatı
söz konusudur ve esas amaç burun fonksiyonunun geri kazandırılmasıdır. Özellikle
burun cerrahisinde estetik ve fonksiyon birbirinden ayrılmaz bir bütündür. Bu
bağlamda başarılı burun estetiği ameliyatı yüzünüzle uyumlu doğal bir burun
görüntüsü sağlamalı ve nefes almayı bozmamalı ve eğer burunda yapısal nedenli
tıkanıklık varsa nefes alma rahatlatılmalıdır.
Ameliyat
için karar vermeden önce beklentilerinizi çok iyi düşünmeniz ve bunu doktorunuzla
detaylı olarak paylaşmanız gereklidir. Estetik burun ameliyatı için en ideal
adaylar mükemmel için değil, burundaki şekil bozukluğuna bağlı dış görünüm
sorunlarının düzeltilmesi amacıyla gelenlerdir. Eğer fiziksel olarak sağlıklı
ve psikolojik olarak dengeli ve beklentilerinizde gerçekçi iseniz iyi bir estetik
burun ameliyatı adayı olabilirsiniz. Burun gelişim süreci dikkate alınırsa
erkeklere 17 ve kızlara 16 yaştan itibaren estetik burun ameliyatı yapılabilir.
Burun derisinin kalınlığı, burun eğriliği (nazal aks kayması), burun büyüklüğü, daha önce geçirilmiş burun ameliyatları,
geçmişte yaşanan ciddi burun yaralanmaları ve yara iyileşme problemleri burun
estetiği ameliyatının sonucunu olumsuz yönde etkileyebilir.
Ameliyat
öncesinde ameliyatı yapacak doktor tarafından burun içi ve dışı ayrıntılı bir
şekilde muayene edilir. Ek bir hastalık veya problem mevcut ise bu aşamada
tespit edilir. Gerekirse radyolojik tetkikler (paranazal BT gibi) istenebilir. Rinoplasti
ameliyatı için gerekli fotoğraflarınız çekilir. Çekilen bu pozlar ameliyatı
planlamada kullanılır ve ameliyat sonrasında hastalara bu fotoğraflar estetik
düzelmeyi görmeleri için gösterilebilir. Ayrıca dijital fotoğraf makinesi ile
alınan görüntüler üzerinde bilgisayar ortamında çalışma yapılabilir ama bu
işlemin hastada ameliyat sonucu konusunda beklenti oluşturma ve bu beklentinin
ameliyat sonrası gerçekleştirilememesi riski vardır. Bu nedenle bu yöntemin
kullanılması tartışmalıdır.
Estetik
burun ameliyatı açık ve kapalı teknik olarak iki şekilde yapılabilir. Kapalı teknikte bütün kesiler burun
içerisinden yapılır. Cerrah içeriden çalışarak ameliyatı yapar ve bitirir. Açık teknikte farklı olarak burun
içinde kalan kesilere ek olarak burun ucunun altında burun deliklerini ayıran
yapının üzerinde 3-4 mmlik bir kesi daha yapılır ve burun ucu açılır. Açık
tekniğin en büyük dezavantajı burun ucunda iz bırakmasıdır. Ama bu iz, iyi
yapılan bir estetik burun ameliyatından sonra neredeyse belirsiz olmakta ve burun
ucunun altında kalmaktadır. Birçok hasta bu izi ameliyat sonrasında unutur ve
bu iz hastalarda çoğunlukla sorun oluşturmaz. Hangi tekniğin daha iyi olduğu bu
ameliyatı yapan doktorlar arasında hep tartışma konusudur ve bu konuda bir
karar verilmiş değildir ama açık teknik giderek daha fazla popüler olmaktadır. Bunun
nedeni açık teknikte cerrahın burnun ön 2/3 kesimindeki yapıları operasyon sırasında
rahatlıkla görebilmesidir. Ayrıca burun ameliyatlarında kullanılan birçok
cerrahi manevra ancak açık teknikle mümkündür. Açık teknikle yapılan burun
operasyonları sonrasında revizyon olasılığının düştüğüne inanılmaktadır. Bu
konuda doktorunuza danışın ve ona güvenin. Her cerrah en iyi bildiği ve
inandığı cerrahi yöntemler ile hastaları için en iyi sonucu alacaktır.
Ameliyat,
lokal anestezi veya genel anestezi altında hastanelerde veya genel anestezi
verilebilen ameliyathanesi olan tıp merkezlerinde yapılabilir. Muayenehane
şartlarında bu ameliyatın yapılması doğru değildir. Anestezi şekli, girişimin
yaygınlığına ve cerrahın seçimine göre belirlenir. Eğer burun kemikleri ile
ilgili bir şey yapılacaksa genel anestezi tercih edilmelidir. Lokal anestezide burun
ve çevresi dokular uygun lokal anestetik kullanılarak uyuşturulur. Lokal
anestezi ile yapılan ameliyatta hasta konforunu sağlamak için sıklıkla hastalara
sedasyon işlemi uygulanır. Ancak gerek hastanın ameliyat sırasındaki sesleri
duymaması gerekse cerrahın ameliyata daha iyi konsantre olması yönünden genel
anestezi tercih edilmelidir. Ameliyatın süresi kullanılan yönteme (açık-kapalı)
ve burun deformitesinin derecesine bağlı olarak ortalama 1-2,5 saat arasında değişmektedir.
Ameliyatın sonunda burun içerisine genellikle tamponlar yerleştirilir ve burun
üzerine alçı atel yerleştirilir. Bazı durumlarda özel dikiş yöntemleri
kullanılır ve burun içine tampon koymak gerekmez.
Ameliyat
sonrası genellikle bir gece hastanede kalınır. Ameliyatı takiben göz çevresinde
şişlik ve morarma oluşur. Ne kadar şişlik olacağı ameliyatta yapılan işlemlere,
hastanın bünyesine ve ameliyatın gerçekleştirilme şekline bağlıdır. Çok özenli
ve dokulara az hasar vererek operasyon yapılmalıdır. Operasyon süresi gereksiz
yere uzatılmamalıdır. Çok rahatsız edecek derecede ağrı genellikle olmaz ve
olabilecek ağrılar ağrı kesici ilaçlar ile kolayca giderilebilir. Burundan
nefes alınması tampon konulmasa da zor olur ve hasta genelde ağızdan nefes
alır. İlk gün aralıklı buz uygulaması gerekir ve hastanın uyuması zor olabilir.
Ancak ertesi gün hasta kendisini daha iyi hissedecektir. Ameliyattan sonra ilk
birkaç gün burun deliklerinden kanlı sızıntı olabilir. Genellikle operasyondan 2-3
gün sonra tamponlar alınabilir. Bazı durumlarda tamponlar daha uzun kalabilir.
Yeni nesil tamponların çekilmesi artık çok daha problemsiz olmakta ve bu işlem
hastaya çok rahatsızlık vermemektedir. Ameliyattan 7-10 gün sonra burun
üzerindeki alçı alınır. Alçı alındıktan sonra burun üzerine ince bir bant
yapıştırılması şişliklerin erken geçmesine yardımcı olur. Morluklar 7 günden
sonra büyük oranda kaybolur. Şişliklerin çoğu ilk 10 gün içinde hızla azalır ve
bu andan itibaren kişi normal yaşamına dönebilir. Ameliyattan 20 gün - 1 ay
sonra burun son şekline yakın bir görünüm kazanmaya başlar. Kalan şişliklerin
azalması ve burun şeklinin son halini alması yaklaşık 6 ay - 1 yıl sürer.
Aşırı
efor gerektiren aktivitelerden (koşu yapma, yüzme, eğilme yani kan basıncını
arttıran her türlü aktivite) 2-3 hafta kaçınılması önerilmektedir. Ameliyat
sonrasında burnu çarpmaktan, sürtmekten ve güneş yanığından 2 ay süreyle
sakınmak gereklidir. Bir süre gözlük kullanılmamasında yarar vardır.
Estetik burun ameliyatı
sonrası estetik sorunlar ve fonksiyonel problemler yaşanabilir. Kişi burun
şeklini beğenmeyebilir. Dünya ortalamasına göre rinoplasti sonrası %10 - %15
gibi tekrar ameliyat olma yani revizyon riski mevcuttur ve bu durum normal
olarak kabul edilmektedir. Çok tecrübeli ellerde revizyon oranı düşmekte ama bu
risk tamamen yok olmamaktadır. Özetle estetik burun cerrahisi sonrası düşük bir
oranda da olsa ek cerrahi operasyon gerekliliği her zaman göz önünde
tutulmalıdır.