Saç Kaybı Hakkındaki
Gerçekler
Erkek tipi saç dökülmesinin genetik
özellik gösterdiği bilinmektedir. Genetik bilimi, erkek tipi saç kaybı
(androgenetik alopesi – AA)’nın tek veya her iki ebeveynden DNA’da bulunan
özgül genler aracılığıyla geçiş gösterdiğini bildirmektedir. AA, şakak ve alın
köşe bölgelerinde başlar, bu gerileme erişkin erkeklerin %90’dan fazlasında
görülür. Bu oran %50 civarında erkekte yalnızca şakak ve alın köşe
bölgelerindeki hafif açılmalarla sonlanır. Bazı erkeklerde daha sonra tepe
bölgesinde – verteksdeki saçlarda incelme ortaya çıkar, potansiyel olarak saçlı
deri önünden ve tepe bölgesinden itibaren komple saç kaybına doğru ilerleme
gösterir, arka ve yan saçlı deri bölgesinde “halka”ya benzer tarzda (“keşiş
halkası” görünümü) saçlı alan kalır. Şiddeti yaş ile artış gösteren saç
dökülmesinin başlangıcı, hızı ve son noktası kalıtsal değişiklikler gösterir.
AA, ergenlik sonrası herhangi bir zamanda hormonal değişim ile başlayabilir.
AA, yavaş ilerleyen bir durumdur; 20’li yaşlarda erkeklerin % 20’sini, 30’lu
yaşlarda erkeklerin % 30’unu, 40’lı yaşlarda da % 40’ını etkiler ve bu şekilde
devam eder. Genel olarak saçlarını 20’li yaşlarda kaybetmeye başlayanlarda,
dökülmenin ileri derecelere varacağı söylenebilir.

Erkeklik hormonları – androjenler
(testesteron ve dihidrotestesteron – DHT) AA gelişimi için gereklidir. AA’de
asıl suçlu DHT olarak bilinmektedir. Testesteron, 5α-redüktaz enzimi ile DHT’a
dönüştürülür ve bu hormon da genetik olarak duyarlı bireylerde kıl
foliküllerinde minyatürizasyona neden olur ve büyüme siklus zamanını
değiştirir. Daha sonra, minyatürize olan kıl follikülleri, daha kısa, daha ince
ve daha açık renkli hale gelir ve hatta kıl üretimi tamamen durabilir ve
böylece tüm saç follikülleri tamamen kaybedilir. Erkek tipi saç dökülmesi
oluşumunda androjen miktarı değil, saç köklerinin genetik duyarlılığı
önemlidir.
Her ne kadar çoğu saç dökülmesinin
nedeni, belirgin bir genetik geçişe bağlanıyor olsa da, saç kaybı aynı zamanda
hastalıklar, ilaçlar, beslenme bozuklukları, genel anestezi, hızlı diyetler ve
psikolojik stres gibi faktörlerle de tetiklenebilir. Kelliğin kafa derisine az
kan gitmesi, kepek, sürekli şapka takılması gibi nedenlerden dolayı olduğu
söylenir. Bütün bu teoriler çürütülmüştür ve hatta 40 yaşında bir adamın saçını
bir daha hiç kaybetmeyeceği de doğru değildir.
Kadınlarda Saç Kaybı
Her beş kadından birinin hormon
değişiklikleri, menopoz ve yaşlılıktan dolayı bir derece saç kaybına uğradığı
söylenir. Kadınlarda izlenen saç dökülmesi, tipik olarak erkeklerdekinden
farklı bir seyir gösterir. Yakın zamanda elde edilen bilgilere göre, kadın tipi
saç kaybı, olasılıkla farklı bir genetik geçişle ortaya çıkmaktadır. Kadınlarda
saç dökülmesi ergenlik döneminden sonra herhangi bir zamanda izlenebilir; fakat
genellikle hormonsal yönden aktif dönemler olan doğum kontrol haplarının
kullanılması, doğumdan sonra, menopoz öncesi ya da sonrası dönemde veya rahim
alınması ameliyatı sonrasında daha da belirginleşir.
Androjenler kadınlarda da
erkeklerde olduğu gibi saç dökülmesinin sorumlusudur. Kadınlarda AA 20’li
yaşların sonları ile 40’lı yaşlar arasında başlar. Şakaklarda dökülme
erkeklerin aksine kadınlarda nadiren olur. Ayrıca ön saç çizgisinde erkeklerde
görülen kayba kadınlarda rastlanmaz. Bazı olgularda tüm saçlı deride saç
yoğunluğunun azalması görülürken bazen de ön saç çizgisi korunarak verteksteki
saçlarda ilerleyici bir incelme gelişir. Ancak kadınlarda görülen AA, çoğu
vakada tam bir kellikle sonuçlanmaz. Kadınlar genellikle fazla fark edilmeyen
ince saç kaybına uğrar, erkekler gibi çok belli olmaz. Ancak bazılarında saçlı
derinin sınırlanmış bir alanında daha fazla saç kaybı görülür ki böyle insanlar
için saç nakli uygun olabilmektedir. Tüm saçlı deriyi etkileyen genel bir
incelme meydana gelmişse bu kişiler saç ekimi için uygun adaylar değildir.
Erkeklere uygulanan yöntem kadınlarda da kullanılarak kalıcı, sağlıklı, canlı
ve incelmiş alanlarda büyüyen saç follikülleri elde edilebilir. Hedefe bağlı
olarak erkeklerde olduğu gibi, incelmiş alanlarda yeterli kaplanma elde etmek
istenirse bazı bayanlara birden fazla saç ekimi seansı gerekebilir.